KONFERENCJA FOTOGRAFICZNA EDUAKCJA WARSZAWY – ZAPROSZENIE

Rejestracja: https://evenea.pl/event/eduakcjafotograficzna/

Konferencja Fotograficzna EduAkcja Warszawy jest pierwszym tego typu wydarzeniem, które ma na celu dyskusję w szerokim gronie nauczycieli, animatorów i edukatorów, artystów, praktyków i teoretyków, osób zajmujących się edukacją fotograficzną oraz szerzej edukacją dzieci i młodzieży, które wykorzystują lub planują wykorzystywać fotografię w swych działaniach.

Tematem konferencji i towarzyszących jej dyskusji jest wykorzystanie fotografii do pracy z dziećmi i młodzieżą w kontekście zaproponowanych przez organizatorów modułów: historia fotografii, materialność, twórca dzieła, kontekst/kadr/opowiadanie, manipulacje czy etyka. Organizatorom zależy na podsumowaniu doświadczeń i praktyk oraz wypracowaniu rekomendacji do dalszych działań edukacyjnych w oparciu o fotografię jako narzędzie.

W programie znajdą się krótkie wykłady wstępne oraz dwie tury warsztatów prowadzonych przy sześciu stolikach. Uczestnicy i uczestniczki będą mieli okazję do wymiany doświadczeń poprzez udział w praktycznych warsztatach realizowanych przez doświadczone edukatorki, artystki i kuratorki wykorzystujące fotografię w pracy edukacyjnej i aktywności twórczej.

Organizatorzy Konferencji: Warszawski Program Edukacji Kulturalnej, Fundacja Powiększenie, Wszyscy Jesteśmy Fotografami
Partner główny: Zachęta Narodowa Galeria Sztuki / Zachęta National Gallery of Art
Partner: Holy-Art

PROGRAM KONFERENCJI:

9.30–10.00 – Rejestracja uczestników

10.00–10.20 „Pierwsze zdjęcia, czyli krótko o historii fotografii”
Prowadzenie: Marta Szymańska (Fundacja Archeologia Fotografii, Fotofestiwal w Łodzi)

To zaproszenie do podróży przez historię fotografii w kontekście pierwszych wykonanych zdjęć, m.in.: pierwszego zdjęcia, na którym są ludzie, pierwszego autoportretu, pierwszego zdjęcia natychmiastowego, pierwszego zdjęcia księżyca i pierwszego zdjęcia zrobionego telefonem komórkowym. Tylko część z tych fotografii jest powszechnie znana. Wszystkie jednak możemy potraktować jako symbole nie tylko przemian w technice i technologii, ale przede wszystkim przemian nowoczesnego świata. W jaki sposób fotografia zmieniła świat i jak inaczej patrzymy dzisiaj, dzięki „pierwszym zdjęciom”? Inspiracją do wystąpienia jest projekt włoskiej kuratorki i badaczki: Franceski Seravalle.

10.20–10.40 „O przygodach materii, czyli co spotkało Twoją fotografię”
Prowadzenie:” Marta Przybyło (Fundacja Archeologia Fotografii)

Pierwsze 150 lat historii fotografii to opowieść o zmaganiach z materialnością, w której splatają się zagadnienia z obszaru chemii i fizyki, poszukiwania szybkiego i trwałego zapisu fal świetlnych, a czasem próby nadania temu zapisowi szczególnych właściwości (połączenie fotografii z grafiką i malarstwem). Dostępne aparaty cyfrowe to kwestia zaledwie trzech dekad. Ale czy era cyfrowa to koniec materialności w fotografii?
Opowiem o tym jakie negatywy i pozytywy możemy znaleźć w zbiorach rodzinnych i zbiorach instytucji oraz o czym mówią nam zniszczenia na fotografiach. Zaprezentuję najciekawsze “przypadki” ze zbiorów Fundacji Archeologia Fotografii.
Podczas wykładu opowiem też czym jest konserwacja prewencyjna i dlaczego warto dbać o zdjęcia. Jak je przechowywać, opisywać i jak dać im drugie życie, także w aspekcie materialności i współczesnych form prezentacji takich jak wystawy, książki.

10.40–11.00 „Kim jest autor, czyli kto stoi za zdjęciem”
Prowadzenie: Katarzyna Sagatowska (Galeria JEDNOSTKA, Wszyscy Jesteśmy Fotografami)

Wykład będzie poświęcony refleksji jak postać autora wpływa na treść zdjęcia. Jak zmienia się odbiór fotografii, gdy wiadomo, kim jest jej twórca. Czy mamy do czynienia z dokumentalistą, czy kreatorem. Przedstawione zostaną zagadnienia związane z obiektywizmem i subiektywizmem medium fotograficznego. Przeanalizowane zostaną różne strategie twórcze – od fotografów tworzących obraz fotograficzny od początku do końca, aż po tych, którzy są autorami idei, do ich realizacji wykorzystujących inne osoby. Wreszcie, zastanowimy się nad intencjami autora i ich wpływie na odbiorcę. Czy zdjęcie powstało z potrzeby i inicjatywy fotografa, czy stoi za nim większa grupa osób, a może nawet cała machina propagandowa.

11.00–11.15 – przerwa kawowa

11.15–11.35 „Pozostawione poza kadrem, czyli historie opowiedziane i nieopowiedziane”
Prowadzenie: Karolina Breguła (artystka wizualna)

Szkolne ćwiczenie uwieczniania tego samego motywu przez różnych fotografujących owocuje zawsze wieloma niepodobnymi do siebie zdjęciami. Każda fotografka/fotograf ujmuje go z innej perspektywy – nie tylko dlatego, że widzi go z innego miejsca, w którym fizycznie znajduje się ze swoim aparatem, ale również dlatego, że inne aspekty uważa za istotne, a metodę opowiadania i wybór kadru podporządkowuje innym celom.
Moje filmy, choć tworzone w zastanej rzeczywistości, często przedstawiają ją w sposób obiektywnie nieprawdziwy. Dzieje się tak dlatego, że pozostawiam poza kadrem wszystko to, co jest jej najbardziej reprezentatywnym obrazem.
Wybierając kadr, decydujemy, co zostanie uwiecznione, równocześnie jednak pozbawiamy wszystko inne prawa do obecności na fotografii. To, co niesfotografowane ilustruje interesy artysty/artystki w stopniu nie mniejszym niż to, co znalazło się na zdjęciu. W swoim wystąpieniu przyjrzę się temu, co w mojej własnej twórczości i dokonaniach innych artystów zostało pozostawione poza obrazem i zastanowię się nad konsekwencją tych decyzji.

11.35–11.55 „O manipulacji i fotografii, czyli jak wpływać na rzeczywistość
Prowadzenie: Joanna Kinowska (Służewski Dom Kultury, miejscefotografii.blogspot.com)

Wykład będzie okazją do refleksji o różnych rodzajach manipulacji na fotografii i weryfikacji, kiedy i w jaki sposób możemy ingerować w obraz lub treść. Spróbujemy zakreślić ramy czasowe oraz odpowiedzieć na pytania czy każda manipulacja jest intencjonalna oraz co się dzieje i co to znaczy jeśli wyniknie bez udziału twórcy?

11.55–12.15 „Etyka, czyli jak rozmawiać o wartościach na przykładzie fotografii dokumentalnej”
Prowadzenie: Monika Szewczyk-Wittek (Wszyscy Jesteśmy Fotografami, Katedra Fotografii Uniwersytet Warszawski)

Jakimi zasadami kierują się fotografowie dokumentalni? Czy wszystkich obowiązują te same normy etyczne? Wykład będzie dotyczył kulisów pracy fotografów, determinacji i zachowań oraz publikacji granicznych w kontekście ostatnich 20 lat fotografii dokumentalnej. To także okazja do refleksji nad wyjściem poza utarte schematy i zastanowienie się jak wykorzystać temat etyki fotografii w kontekście rozmowy o moralności i wartościach we współczesnym społeczeństwie.

12.15–12.45 – lunch

WARSZTATY

UWAGA. Każdy z uczestników może zapisać się do jednej grupy warsztatowej w każdej turze.

12.45–14.15 – praca warsztatowa (6 stolików) I tura

14.15–14.30 – przerwa kawowa

14.30–16.00 – praca warsztatowa (6 stolików) II tura

16.00–16.15 – podsumowanie

Stolik 1
„Pierwsze zdjęcia, czyli krótko o historii fotografii”
Prowadzenie: Marta Szymańska

Fotografia od ponad 180 lat dokumentuje rzeczywistość, a więc używając fotografii możemy opowiedzieć dziś niemal o wszystkim. O ważnych wydarzeniach historycznych ostatniego wieku i o najważniejszych problemach współczesnego świata, takich jak na przykład zmiany klimatyczne. O najbliższym otoczeniu i o dalekich podróżach. Podczas warsztatu zastanowimy się, w jaki sposób można użyć fotografii i wystawy fotograficznej, jako narzędzia w procesie edukacji oraz przygotujemy projekt wystawy w oparciu m.in. o „pierwsze zdjęcia” w historii fotografii i inne fotografie znajdujące się w wolnym dostępie. Wszystko jedno czy dysponujemy fragmentem ściany, ogrodzeniem szkolnym, galerią czy niewielką tablicą, zasady opracowania ciekawej wystawy opartej o fotografie są podobne. Uczestnicy warsztatu zdobędą podstawową wiedzę na temat przygotowania prostej wystawy fotograficznej w niewielkiej przestrzeni, dowiedzą się m.in.: jak wybrać zdjęcia, jak je pokazać, z jakich fotografii możemy legalnie korzystać? Wspólnie zastanowimy się także nad tematami, które można poruszyć w wystawie fotograficznej.

Podczas pierwszej części spotkania opowiem o inspirujących przykładach wykorzystania fotografii w działaniach edukacyjnych, szczególnie skupiając się na wystawie jako narzędziu edukacyjnym. Dowiemy się, gdzie szukać pomysłów, scenariuszy lekcji, skąd czerpać wiedzę na temat fotografii i jej historii, z jakich fotografii można legalnie korzystać i gdzie należy ich szukać? Uczestnicy otrzymają listę publikacji i linków do stron, które mogą być inspiracją do wykorzystania fotografii we własnych działaniach edukacyjnych.

Podczas drugiej części spotkania poznamy kolejne kroki pracy nad wystawą fotografii: od wyboru tematu i zdjęć, poprzez proste formy prezentacji, użycie materiałów dodatkowych (teksty, książki, filmy). Trzecia część będzie poświęcona pracy warsztatowej. Uczestnicy w grupach opracują wystawę na zadany temat.

Marta Szymańska
Autorka, kuratorka i koordynatorka wystaw i projektów edukacyjnych poświęconych fotografii. Od 2004 roku tworzy Fotofestiwal – Międzynarodowy Festiwal Fotografii w Łodzi (www.fotofestiwal.com). W latach 2010–2014 jako dyrektorka programowa, a obecnie jako współkuratorka. Pracowała jako redaktorka książek i katalogów fotograficznych oraz kierowniczka projektu w ramach Unii Europejskich Festiwali Fotografii. Od 2014 roku jest także wiceprezeską Fundacji Archeologia Fotografii, organizacji zajmującej się ratowaniem, opracowaniem i promocją archiwów polskich fotografów. Jest współautorką (wspólnie z Rafałem Milachem) książki „Widzi-mi-się” – książki o czytaniu fotografii dla dzieci i dorosłych.

Stolik 2
„O przygodach materii, czyli co spotkało Twoją fotografię”
Prowadzenie: Marta Przybyło

Uwaga: Uczestnicy są proszeni o przywiezienie własnych zdjęć rodzinnych w formie odbitek na papierze.

Celem warsztatu jest przyjrzenie się fotografii, przyjmując za punkt wyjścia jej materialność (typy obiektów, techniki wykonania, wymiary, sposób oprawy). Jak poprzez materialność zdjęcia poznawać historie – osobiste, rodzinne, lokalne, artystyczne oraz jak je ocalić poprzez właściwy sposób przechowywania fotografii; jak je pokazywać dzisiaj, by dzielić się nimi z szerszą grupą odbiorców.
W ramach zajęć przewidziana jest krótka prezentacja różnych obiektów fotograficznych: odbitek fotograficznych wykonanych w ciemni i wydruków współczesnych, negatywów na różnym podłożu, slajdów oraz nietypowych obiektów. Przyjrzymy się, jak technika wpływa na stan zachowania, a jak na walory estetyczne zdjęcia i jego odbiór. Jakie rodzaje uszkodzeń najczęściej spotykamy w zbiorach fotograficznych?
W części ćwiczeniowej przyjrzymy się zdjęciom uczestników oraz przygotowanych obiektów. Zastanowimy się jak były wcześniej przechowywane i o czym mówi ich stan zachowania. Zagramy też w grę archiwalną i zastanowimy się, jakie przygody mogą spotkać odbitki fotograficzne.
Uczestnicy otrzymają ulotki z podstawowymi informacjami o opiece nad zbiorem fotograficznym.

Marta Przybyło
Absolwentka historii sztuki i fotografii. Od 2009 roku pracuje w Fundacji Archeologia Fotografii, gdzie zajmuje się m.in. prowadzeniem działu wydawniczego, projektowaniem publikacji, pracą archiwalną, kuratorską i edukacyjną. Autorka m.in. takich publikacji FAF jak: „Tadeusz Sumiński. Industrial” (2014), książki „Emulsja” (2015) poświęconej materialności fotografii czy „Lux” (2016) o świetle w fotografii. Pracowała też m.in. przy odtworzeniu projektu książki Zofii Rydet „Mały człowiek”. Razem z Karoliną Puchałą-Rojek była kuratorką wystawy >>„Polska” na eksport<<, poświęconej fotografii w miesięczniku „Polska”, prezentowanej w galerii Zachęta w Warszawie (2019); wystawie towarzyszyła książka „Powrót do przyszłości. Fotografia w miesięczniku „Polska” w latach 1954–1968”. Od kwietnia 2017 r. współprowadzi fundację.

Stolik 3
„Kim jest autor, czyli kto stoi za zdjęciem”
Prowadzenie: Katarzyna Sagatowska

Podczas warsztatu skupimy się na pytaniach dotyczących sylwetki autora i jego potencjalnych intencji towarzyszących powstaniu fotografii. Wcielimy się w detektywów docierających do prawdy o wybranych zdjęciach. Będziemy pytać zarówno o prywatne pochodzenie autora, jak i o jego powiązania zawodowe. Czy zdjęcie powstało z potrzeby i inicjatywy fotografa, czy stoi za nim większa grupa osób, a może nawet cała machina propagandowa.

Wspólnie wypracujemy zestaw pytań, które powinien sobie zadać świadomy widz, patrząc zarówno na obraz fotograficzny, jak i każdy inny obiekt wizualny, z którym mamy do czynienia na masową skalę we współczesnym świecie.

Katarzyna Sagatowska
Kuratorka, fotografka, wykładowczyni, organizatorka wielu prestiżowych wydarzeń artystycznych. Absolwentka Instytutu Twórczej Fotografii na Uniwersytecie Śląskim w Opavie w Republice Czeskiej (obecnie studia doktoranckie na tej uczelni) oraz Wydziału Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej. Specjalistka rynku fotografii kolekcjonerskiej w Polsce. W latach 2010–2017 kuratorka i koordynatorka projektu Fotografia Kolekcjonerska obejmującego wystawy i aukcje fotografii najwybitniejszych polskich artystów. Prowadzi wykłady na temat fotografii współczesnej, marketingu dla artystów, kolekcjonowania oraz rynku fotografii w Polsce. Współautorka cyklu Wszyscy Jesteśmy Fotografami. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Miasta Stołecznego Warszawy. Jurorka w konkursach artystycznych. Recenzentka przeglądów portfolio. Ma na swym koncie wystawy indywidualne oraz zbiorowe w kraju i za granicą (jako artystka i kuratorka). Założycielka galerii i wydawnictwa JEDNOSTKA.

Stolik 4
„Pozostawione poza kadrem, czyli historie opowiedziane i nieopowiedziane”
Prowadzenie: Karolina Breguła

Podczas pracy przy stoliku uczestnicy/uczestniczki warsztatów zajmą się analizą rzeczywistości uwiecznionej na wybranych fotografiach i próbą opowiedzenia o tym, co zostało pozostawione poza kadrem obrazu. Następnie poddadzą świat przedstawiony na fotografiach ponownemu kadrowaniu – tak, by powstałe obrazy odwoływały się do ich własnych doświadczeń, wiedzy i emocji lub by opowiadały historię zgodną z ich własnymi interesami czy upodobaniami.

Karolina Breguła
Artystka wizualna, autorka filmów, fotografii i instalacji. Absolwentka PWSFTviT w Łodzi, gdzie w 2016 roku otrzymała doktorat. Jej prace pokazywane były między innymi w Muzeum Narodowym w Warszawie, w Zachęcie – Narodowej Galerii Sztuki, Tokyo Photographic Art Museum w Tokio, w Jewish Museum w Nowym Jorku oraz na 55. Biennale Sztuki w Wenecji. Jest laureatką Złotego Pazura w konkursie Inne Spojrzenie na 41. Festiwalu Filmowym w Gdyni, drugiej nagrody w konkursie Spojrzenia 2013 – Nagroda Fundacji Deutsche Bank i trzeciej nagrody na Samsung Art Master 2007. Mieszka i pracuje w Warszawie.

Stolik 5
„O manipulacji i fotografii, czyli jak wpływać na rzeczywistość”
Prowadzenie: Joanna Kinowska

Podczas zajęć sami pomanipulujemy na fotografiach. Na warsztat weźmiemy bardzo znane zdjęcia z polskiej historii („Fotoikony”), takie, których kontekst jest ogólnie znany. Spróbujemy „skłamać” m.in. dodając nowe znaczenia, odmieniając kontekst. Zadziałamy jak widz, odbiorca. Zadziałamy świadomie i celowo. Stworzymy fotomontaże i memy.

W drugiej części warsztatu spróbujemy stworzyć mapę, drogowskaz: jak wykryć manipulację, jak ocenić manipulację, jakie może nieść zagrożenia, itd.

Joanna Kinowska
Historyk sztuki specjalizująca się w fotografii. Jako kuratorka zrealizowała około 100 wystaw monograficznych i zbiorowych. Pracuje w Służewskim Domu Kultury, od 2014 roku jako Kierownik d/s edukacji kulturalnej. W latach 2005–2014 pracowała w Dziale Edukacji Zachęty Narodowej Galerii Sztuki. Fotoedytorka książek fotograficznych. Jurorka konkursów fotograficznych. Recenzentka przeglądów portfolio. Autorka tekstów, współpracuje z magazynami „Przekrój”, „Digital Camera Polska” i „Fotopolis.pl”. Założycielka bloga „Miejsce fotografii”.

Stolik 6
„Etyka, czyli jak rozmawiać o wartościach na przykładzie fotografii dokumentalnej”
Prowadzenie: Monika Szewczyk-Wittek

Warsztat będzie składał się z dwóch części. Pierwsza będzie okazją do dyskusji nad nagradzanymi i publikowanymi fotografiami dokumentalnymi. Posłużą do tego zdjęcia z konkursu World Press Photo. Jak wykorzystać dorobek fotografów dokumentalnych do rozmowy o systemie wartości, normach etycznych własnych i bliskich osób oraz różnicach w sposobie postrzegania świata i ludzi?

Druga część warsztatu będzie poświęcona stworzeniu gazety, której celem nadrzędnym będzie wyswobodzenie się z wątpliwości etycznych w kontekście publikowanych treści. Czy takie działanie jest możliwe i właściwe?

Monika Szewczyk-Wittek
Fotoedytorka, kuratorka i autorka tekstów o fotografii. Autorka przedsięwzięć promujących fotografię, jurorka w konkursach, recenzentka na przeglądach portfolio m.in. Miesiąc Fotografii w Krakowie, Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki. Stypendystka Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kierowała projektem Cyfrowy TR – procesem archiwizacji i digitalizacji zbiorów TR Warszawa. Prowadzi zajęcia z fotoedycji i etyki fotografii na Uniwersytecie Warszawskim.